Dit bin kollums dy’t ik skriuw foar it moanlikse blêd Groot Heerenveen
Mooie woorden
Politici zijn allemaal hele domme jongens en meisjes. Ze kunnen niet eens een college van burgemeester en wethouders in elkaar prutsen. Dat moeten allerhande gepensioneerde of drukke hotemetoten doen. Joop Atsma, oud-staatssecretaris met Kamerzitvlees doet Achtkarspelen. Voor gedeputeerde Sander de Rouwe is het blijkbaar een makkie. Hij doet naast Groot Sneek nu ook nog even De Fryske Marren. Arie Aalberts doet Dantumadeel, daar waar hij nota bene burgemeester was. Oud-gedeputeerde Baas is even baas in Drachten.
Jelle Zoetendal vroeg Bert Otten. Die had Leeuwarden ook al gedaan. Daar had hij de beste wethouder van Fryslân, Andries Ekhart, weggestuurd. Wij weten eigenlijk niet wat informateurs doen, maar Zoetendal gelukkig wel: “Verkennende gesprekken met alle partijen; het onderzoeken van de mogelijkheden van een college met voldoende draagvlak; het in kaart brengen van de visie en mogelijke uitwerking van een raadsprogramma”.
Nu, dat moet Otten kunnen. Hij is in het dagelijks leven immers adviseur in Amsterdam. Dan kun je in elk geval uren lullen, zonder wat te zeggen. Zou hij eigenlijk duur zijn? En wat weet hij nou van Friese wethouders? Nou ja, Brok en Van der Zwan zorgen er voor dat ze vroeger geen appeltjes stalen uit de tuin van de dominee.
Otten was trouwens nog maar net benoemd, of Van der Zwan bemoeide zich er al mee. Otten hoefde volgens hem helemaal niets te doen. Want de burgemeester wil geen college wat allemaal al afspraken heeft gemaakt. Gewoon telkens alles aan de bevolking vragen. Een soort constant referendum dus. En dat hebben we geestelijk al in de prullenbak gestopt en dan kan Van der Zwan in het college mooi zijn zin doordrijven.
Allemaal opgeklopte onzin. Ze gebruiken van die mooie woorden: openheid, draagvlak, transparantie, democratische legitimatie, samenwerkingsverbanden. Ach, wat al niet. Mooie dromen. De bevolking schuift echter niet aan, enkel als het onderwerp hen individueel aangaat. Bovendien weet de bevolking het al lang hoe het komt. PvdA, CDA en VVD gaan gewoon door. Voor het getal moeten ze er nog een partijtje bij hebben. De PvdA wil Groen Links, VVD wil Gemeentebelangen. Het wordt dus de FNP.
N392
Provinciale wegen hebben nummers. Wij kennen die nummers niet. Wij rijden gewoon van de ene plaats naar de andere plaats. Het interesseert ons geen hol wat voor weg het is en wie hem beheerd, als er maar over heen kunt rijden. Ambtenaren moeten precies weten waar de strooiwagens wel heen mogen en waar niet, dus die geven de wegen nummers.
Als je bij Tynje bent en je moet naar het centrum van Fryslân, dat is dus alles wat boven Heerenveen ligt, dan kom je op de provinciale weg N392. Bij Aldeboarn moet je wel naar rechts kijken, want van de gemeentelijke Beetsterdyk komt niet weinig verkeer, want alles van de westkant van Drachten gaat binnendoor naar Akkrum via de N392 bij Aldeboarn.
De inwoners van Aldeboarn kennen het nummer niet. Het is gewoon een opgedraaide rondweg. Je mag dat stukje langs Aldeboarn maar 60, maar ze rijden veel harder. En Aldeboarn moet die weg op. En oversteken, want daar zijn sportvelden, volkstuintjes, ijsbaan en wat bedrijfjes. Aldeboarn wil daar eigenlijk nog meer bouwen, want het zit met de Boorne wat krap in het jasje. School en dorpshuis zouden ook aan de overkant van de N392 moeten. Nog meer overstekend wild.
Alle 419 dorpen in Fryslân hebben in de gouden periode voor de krimp allemaal een rondweg gekregen, al of niet met nummer. Men wilde niet meer achter melkboer door zo’n dorp heen kruipen. Er omheen, dan konden de kindertjes veilig naar school en beppe naar de bakker. Aldeboarn is anno 2018 echter het eerste dorp dat andersom wil.
Vertaald voor de ambtelijke wereld: de N392 maken tot een smalle dorpsstraat. Waar je maar 30 mag. En lekker wat van die verkeersremmers liggen. Dan kan iedereen veilig op de sportvelden en school komen. Leefbaarheid.
Van een provinciale genummerde weg naar een gemeentelijke dorpsstraat. Niemand weet waar, maar ergens op een kantoor in Fryslân hebben ze heel hard gelachen. Idiote Boarnsters. Plannen lanceren om de hele verkeerssituatie in dat gedeelte van Fryslân te veranderen.
Het plan ligt al in de prullenbak. We zijn nog lang niet op de weg terug.
Afvalstrijd
Gemeenten dragen zorg voor de zorg. Dat kunnen ze eigenlijk niet betalen. De gemeente Heerenveen heeft een oplossing gevonden. Die heeft geleerd om zelf injecties te geven. Ze moest oefenen op afvalbakken. Bingo. Gemeentelijke ambtenaren injecteerden een chip in elke vuilniston. Geweldig dat een gemeente dat kan. Achteraf bleek dat de administratie er van nog het meeste werk was. Maar ambtenaren redden dat op. Natuurlijk. En met één druk op de knop kan de gemeente nu je gewicht aan vuilnis berekenen, als ze de ton aan het legen zijn. Ze zeggen het niet luidop, maar het idee zit er bij enkele partijen al een beetje in: je zou dan ook het ophalen van afval naar rato van dat gewicht kunnen laten betalen.
Ik weet het: het is tot nog toe niet meer dan een prikactie. Bedoeld om de inwoners van Heerenveen wakker te schudden om hun afval beter te scheiden. Net zo nauwgezet als een fundamentele Groen Linkser. Zakje thee: nietje in de ijzerbak, zakje bij het oud papier, thee op de compostbult, dat soort werk. We worden al gedwongen door hen om met een elektrische auto langs zonnepanelenvelden naar het treinstation te rijden. Ze hebben het ook al over een circulaire wereld. Opgebouwd uit rotzooi. Maar het is gebleken dat een muurtje van uitgeperste theezakjes geen stand houdt in het huidige Nederlandse windklimaat.
Je wordt dus ongelukkig van de preventieve gezondheidzorg van de gemeente met die injectie. En dwars. De bevolking van Heerenveen staat klaar. “Dan donderje ik it wol by buorman yn de tonne”. Maar buorman trekt dikke werkhandschoenen aan en leegt zijn ton terug. Of in die van een andere buurman. Machtige gevechten, die nog voortdurend als de grote afvalwagen om de hoek komt rijden. Ineens ontstaan ook sterke buurtmienskippen, die er voor kunnen zorgen dat een niet gewenst gezin uit de buurt vertrekt, overladen door rotzooi. Met als uiteindelijke oplossing dat alles op straat wordt gekwakt. En dan hoeft niemand het te betalen.
Nou ja, de gemeente dan. Dat zijn wij met z’n allen. En dan is er dus niets veranderd.
Vlag
De oude verhaaltjesverteller ging breeduit zitten. Kinderen maar ook hun ouders luisterden ademloos naar wat hij vertelde: “De (intussen) oude Hans Wiegel hees op een dag in het begin van de jaren ‘90 de Friese vlag op het provinciehuis. Hij zei dat het een gouden dag voor Fryslân was, omdat het laatste stukje van de A27 van Almere-Buiten naar Huizen gereed was gekomen”. Onzin natuurlijk. Wiegel klom nooit naar het dak van het provinciehuis om zelf een vlag te hijsen. Maar hij had wél gelijk. Het maakte de A6 tot de belangrijkste verbinding noord-randstad. Als je in Groningen bent ga je niet over Assen naar beneden. Ook de A32 is geen keuze. Ja gaat gewoon A7, A6, en dan kiezen tussen Amsterdam, Rotterdam of Utrecht/verder zuidwaarts. Dat is de route. Je komt bij Joure van de A7 op de A6. Merkwaardig hoe weinig verkeer dan weer afslaat richting A7/Sneek/Afsluitdijk.
Daarom is de totstandkoming van die overtrokken weelde aan beton en asfalt bij Joure een ware zegen voor de gemeente Heerenveen. Het is daar nu nog wat rommelig. Het is sowieso een vreselijk betonlandschap geworden. Net als daar onder Leeuwarden ûnfrysk. Maar economie gaat nu eenmaal vóór oude landschapsromantiek.
Circulaire economie ook. Heerenveen presenteerde een recyclingbedrijf van 250 werknemers. Burgemeester Van der Zwan zal bij de goudenplak-ondernemers in zijn nieuwjaarsrede, die werd uitgesproken nadat dit geschreven werd, nog meer economische winsten hebben toegevoegd. Het is heel merkwaardig dat het indertijd ingezette en weer weggegooid beleid van een internationaal groot bedrijventerrein, nu toch een weg heeft gevonden. Je zou bijna zeggen dat de bedenkers van toen, vér vooruitziende lieden waren……
Heerenveen dient dus straks als alles daar bij Joure klaar is, ook de vlag te hijsen. Dat doet Van der Zwan best zelf. Je ziet immers op die betonmassa bij Joure de contouren van Heerenveen al. Wat is er mis mee om het dan straks stiekem ook maar het knooppunt Heerenveen te noemen. Want tegenwoordig is het goed om belangrijke dingen aan je eigen naam te koppelen. Bel Rijkswaterstaat. Vraag het. Het heet gewoon “presentatie
Gas!!
Het is triest dat wethouder Siebren Siebenga van de gemeente Heerenveen na 24 dienstjaren, waarvan 16 jaar als raadslid en 8 jaar als wethouder, nu afscheid moet nemen met het fel innemen van een standpunt dat door zijn partij (VVD) absoluut niet gedeeld wordt. Maar dat heb je met al die verschillende collegiale verhoudingen. Het is dus de vraag hoe fel hij nog zal zijn. Want hij moet optreden tegen de regering én een buurgemeente. Die buurgemeente dat wil misschien nog wel. Als Opsterland tenminste wakker wil worden. Want daar hebben ze indertijd een boorlocatie gas bij Langezwaag toegestaan. Eentje met drie putten. Achteraf bleek er geen vergunning te zijn om uit put drie gas te halen. Ook wel logisch, want put drie zou gas onder Heerenveen vandaan halen. Al die nieuwe en dure woningen in Skoatterwâld zouden zomaar Gronings kunnen worden. Met van die scheuren en stutpalen. Heerenveen piepte en o wonder, het Staatstoezicht op de Mijnen zei niet boren, anders betaal je een dwangsom van 10 miljoen. Prima bedragje. Maar bij Vermilion zijn het gewapende zielen, die blijkbaar gesteund worden door een of andere staat zonder toezicht. Na driekwart jaar werd de dwangsom ingetrokken. Bij Vermilion smeren ze de buizen om straks de huizen in Skoatterwâld alsnog te doen zakken.
Het geeft al aan dat die tweede tegenstander van Siebenga, het rijk, veel zwaarder is. Want ook vanuit Nieuwehorne zal weer geboord worden. Dat ligt in Heerenveen zelf. Dus kunnen ze nog harder roepen dat zulks onaanvaardbaar is. Dat hebben ze al gedaan. Maar binnenkort, zo tegen de Kerst, zal Siebenga gebeld worden door partijgenoot Eric Wiebes. Die noemt Siebenga een ouwe jongen, en dat klopt. Maar Siebenga mag van alles roepen, dat boren gaat gewoon door. Omdat het financieel belangrijk is, dat begrijp je toch jongen. Dus ook niet zeuren over die leidinkjes naar Garijp. En even later belt Wiebes weer. “Ze zeggen in Opsterland dat je ook niet wilt dat in Langezwaag doorgeboord zal worden. Jongen, jongen , nou gooi dat maar in je carbid-bus. Dag Siebren, het ga je verder goed”.
Grenzen
De plaats Heerenveen telt momenteel zo’n 30.000 inwoners. Dan kun je blij vaststellen dat die niet allemaal meer een plaats in het Abe Lenstrastadion kunnen krijgen, dus aantekenen dat je gegroeid bent. Maar de andere kant van de medaille is inktzwart. Heerenveen zal nooit meer dan die 30.000 inwoners krijgen. En dat in de jaren dat het platteland de krimpvlag hijst en naar de “grote stad” gaat. In Fryslân naar de vier grotere plaatsen. Leeuwarden heeft al platteland gekregen en dat wordt nog meer als straks op 1 januari Leeuwarderadeel en een deel van Littenseradiel aanschuiven. Drachten heeft alle ruimte om rondom dorpen op te slokken. Sneek, dat ook al meer dorpen krijgt, zat eerst ook krap, maar wijst met een nieuw industrieterrein richting Folsgare welke kant het nu kan uitdenken.
Heerenveen heeft echter geen enkele mogelijkheid meer. Aan de westkant ligt Fryske Marren. Dat schuift geen meter op. Oostelijk is er richting De Knipe nog wel wat mogelijk, maar ook niet veel. Zuidelijk liggen de heilige bossen van Oranjewoud. En Weststellingwerf, maar dat schuift ook niet. Verder zit Heerenveen ingeklemd tussen zijn eigen bedrijventerreinen. Maar we hebben het over wonen. Heere
Je kunt wel zeuren dat Heerenveen door geen initiatief te nemen in de periode dat in Fryslân de gemeenten bij elkaar in bed sprongen om tot fusie te komen, maar dan praat je over bestuurders die er nu niet meer zijn. Kijk dus maar vooruit. En even verder dan de vier jaar die politici leven. Het zou goed zijn dat het gemeentebestuur nu snel een toekomstvisie voor twintig jaar vaststelt. En dan daar tijdens de campagne voor de komende gemeenteraadsverkiezingen lekker over bekvechten. Over welke kant je op gaat. Toch proberen Opsterland en Weststellingwerf te “krijgen”? Samen met Drachten wat doen? Of de zijtak Jubbega afstaan aan anderen en dan maar hoofdstad worden van de Fryske Marren? Of gewoon Heerenveen blijven met de grenzen die je nu hebt. Dan heb je geen woningmogelijkheden meer. Wil je groter worden: flats bouwen. Vier mogelijkheden. Vertel je burgers in welke richting je denkt. Dan gaan die verkiezingen tenminste ergens over.
Rients……
Er was een foto van een vlag. Daar stonden gewone mensen achter. Hoewel, wethouder Zoetendal stond er ook. En net boven de vlag zag je het hoofd van burgemeester Van der Zwan. De mond open. Hij schreeuwde. Nee, Zoetendal schopte hem niet tegen de benen, hij werd ook niet stiekem geprikt. Het was een schreeuw van vreugde. Immers, Heerenveen was net benoemd tot de belangrijkste sportgemeente van Nederland. Dat is in Nederland uitzonderlijk, want Eindhoven en Enschede zijn het zowat om het jaar.
Goed voorzieningenniveau, gevarieerd sportaanbod, veel deelname, goed beleid. Ja, dan mag Van der Zwan even schreeuwen. En daarna relativerend bedenken dat je ruimte hebt geboden aan sport, maar tegelijk dat andere sportvrijwilligers met heel veel investering in geld en kracht dat niveau en die deelname hebben bereikt. En dat de keuze om sport te kiezen, nadat SC Heerenveen en Thialf die weg hadden geëffend, sterk was. En dat je blij mag zijn dat de provincie meewerkte. En dat de keuze voor Sportstad Heerenveen wel heel goed was. Dat de uitstraling van Epke Zonderland, Sven Kramer en Kik Pierie heel goed gebruikt is. Dat de gemeente er het laatste achter aankwam met geld om iedereen in Heerenveen mee te laten sporten is de extra kruimel op de overwinningstaart. Hoera.
De bestuurders lachen en schreeuwen veel minder als het om de cultuur gaat. Ze leggen stiekem 40.000 euro neer bij de organisatoren van de Kerstmusical in het Posthuis. Dat is al jarenlang een heel groot succes. Dus iedereen haalde zijn schouders op. Zo niet FNP-raadslid Ate Eijer uit Jubbega. Ik vertaal zijn Fries, maar hij wil weten waar die 40.000 euro eigenlijk voor zijn. En waarom kost het geheel 85.000 euro?. Wat wordt daar allemaal van betaald vroeg Eijer.
De Kerstmusical is al die jaren gedragen door Rients Gratama. Hij schreef, zorgde voor de artiesten, en speelde mee. Groot succes. Net dit jaar was hem meegedeeld dat het niet meer hoefde, al had hij al wat geschreven. En nu kost het ineens 85.000. Zeker weten dat de pas overleden Rients zich in z’n graf heeft omgedraaid.
Pop up
Wethouder Zoetendal was laatst even een Jehova in een wijk van Heerenveen. Hij wilde mensen bewegen om mee te praten over de toekomst van die wijk. Klaarblijkelijk was dat geen succes. Want de gemeente doet het anders. In de zucht naar de mening van de boze witte kiezer hebben ze bedacht op verschillende plaatsen tijdelijk een pop-up restaurant te openen. Wat zijn pop-up restaurants? We geven nu eenmaal nieuwe onbekende dingen geen gewone Friese of misschien Nederlandse naam. Nee, het moet een Engelse naam zijn, zodat niemand weet wat echt de bedoeling is en er lekker veel minder mensen komen.
Pop-up is in dit geval dat je alles wat je denkt ook uit kan braken. Niet een inneemrestaurant, meer een kots-gelegenheid. De gemeente wil wat horen. De burgemeester zat er even voor de foto, verder zijn er luisterende ambtenaren. Dat kunnen ze heel goed. Ze luisteren naar wat iedereen vindt van een Van der Valk hotel bij de afslag Oranjewoud/De Knipe. “Come on and pop-up about Vanderfalcon”. De andere restaurantondernemers in en rond Heerenveen hadden hun zwarte gal al gespuwd over de concurrent. En de gemeente had de Domela Nieuwenhuiszaak al verloren en wilde wel eens winnen. Iemand die wel een kopje wikelkoffie wilde?
Misschien heeft iemand dat wel gezegd. Maar je gaat niet naar zo’n pop-up restaurant als je het wel goed vindt dat er een Van der Valk komt. Dat is de krukas van dit soort bijeenkomsten. Daar komen in het algemeen enkel degenen die iets niet zien zitten. 98 procent vindt het prima, blijft thuis en wordt niet gehoord. Tegenstrevers, de echte boze mannen, staan met opgestroopte mouwen op een protestvergadering. Zo gaat het ook met dit soort inspraak. Die luisteraars schrijven dus wel het een en ander wat op, en de boze mannen zijn hun grieven kwijt. Meer is het niet. En het gemeentebestuur moet alsnog straks zelf een beslissing nemen over wel of geen Van der Valk. Misschien dat ze dan zullen zeggen dat het prima is dat er een Van der Valk restaurant komt. Maar dan met een pop-up afdeling.
Landje-prikkers
Gas word gewonnen. Dat doet de NAM. En de NAM is van de Shell. Maar voor je kunt winnen, moet je prikken. Dan snuif je even. Ruik je dan gas, dan komt er winst. Voor dat prikken heeft de Shell het bedrijf Vermillion in dienst. Vroeger prikten die stiekem, niemand kende Vermillion. En iedereen wilde toen ook graag winnen aan gas. Het zal maar net onder jouw weilandje gesnoven worden. Bingo! Na 20 jaar is Vermillion ontmaskert als de gemene voorbode van wat ooit-eens-winning-zou-kunnen-worden. En winning mag niet meer. Want dan krijg je aardbevingen. Dus werd Vermillion een scheldnaam. Sociale media melden woedend rondkijkende Vermillionjongens. Die worden dan weggestuurd, want tegenwoordig doen regeringen precies wat sociale media zeggen.
Vermillion moet het dus wat anders doen. Ze scheurden alle oude toezeggingen uit de kast en prikten waar ze nog mochten prikken. Bijvoorbeeld in Langezwaag. Dat ligt in de gemeente Opsterland. In die gemeente zijn ze enkel bezig elkaar het politieke hoofd in te slaan. Dus ze vonden dat prikken wel goed. Ze vroegen nooit ergens weer naar. Nu blijkt dat ze vanuit Langezwaag al twee jaar gas onder de bodem van Skoatterwâld weghalen. Ons gas! Ik bedoel: Onze bodem!
Stiekeme schuinprikkers. Een postzegel erop en stuur ze terug naar Shell. Maar we weten nu al dat het jaren gaat duren voordat het zover is. En waarom?: omdat er blijkbaar gemeentegrenzen zijn. Volstrekt overbodige grenzen. Laatst over Caparis ook al. Dat is een samenwerkingsverband van acht gemeenten. Wethouder Van der Laan: “… en dan doen die vier ineens wat we niet besproken is m et de andere vier. Nou daar moeten we het nog maar eens over hebben”.
Nee Coby. Je moet het hebben over dat je die kleine gemeenten, onverschillig over de grotere belangen, de nek om gaat draaien. Heerenveen wordt nu keihard gestraft voor dat ze nooit een standpunt wilden innemen over herindeling. En nu loop je elke keer maar weer aan tegen dit soort belachelijke zaken. En verwijder je, net als nu die van Skoatterwâld, alle bewoners van je bestuur en is het vertrouwen helemaal weg.
Ho
Het bestuur van de gemeente Heerenveen heeft kans gezien de financieel krappe situatie op te lossen, de provincie is geen ganzenhoeder meer. Het bestuur van de gemeente Heerenveen maakt zich sterk om de bevolking mee te laten doen. Dat werkt: Fedde Schurer en Domela Nieuwenhuis blijven op hun plaats. Het bestuur van de gemeente Heerenveen bestaat uit een aantal politieke partijen. Die zeggen dat hun programma is afgewerkt en zijn daar trots op. Het bestuur van de gemeente Heerenveen heeft gezegd aandacht te besteden aan de armoede en wat schetst de verbazing: de lastenmeters zijn aan het werk.
En toch doet het bestuur van de gemeente Heerenveen soms wel eens iets niet goed. Deze zomer begint Vermillion, in casu het Nederlandse rijk, een seismisch onderzoek. In het gebied Drachten, Akkrum, Sneek en Lemmer. Daar ligt Heerenveen midden in. Het gebied wordt onderzocht op geothermie. Aardwarmte. Geen mens weet hoe je dat eruit haalt en wat dat doet. Maar het blijft zo: als je ergens iets uit haalt, dan verschuift de rommel. Dat doet het bij gaswinning helemaal. Groningen schijnt al van de aardbodem verdwenen te zijn. Maar Vermillion meldt gewoon dat ze seismisch onderzoek in dit gebied doen naar de aanwezigheid van gas.
Het bestuur van de gemeente Heerenveen moet daar nee tegen zeggen. Ho. Niet doen. Blijf af. Onderzoek is niet noodzakelijk, sterker we willen helemaal niet weten of er gas of warmte in die bodem zit. Alles wat daar zit, moet blijven zitten, want anders verschuift de rotzooi en staat straks de watertoren van Akkrum ergens in Aldeboarn.
Heerenveen ligt centaal in het hele gebied. Heerenveen moet dus het voortouw nemen en zeggen dat er geen geld hoeft te worden weggegooid in een seismisch onderzoek. Want het zal nooit, nooit, nooit toestaan dat er gas gewonnen wordt. Over die warmte moeten we misschien nog even wat meer weten.
Maar tsja. Het bestuur van de gemeente Heerenveen heeft tegen de zin van Plaatselijke Belangen Akkrum en Aldeboarn al toestemming gegeven voor het onderzoek. De macht van de gaswinners is dit krachtige bestuur van de gemeente Heerenveen te machtig.
Stamppot
Wat een geweldig nieuws! De jarenlange wandeling die de gemeente Heerenveen had aan de financiële halsband van de provincie was amper afgelopen en hoppa: ineens een hele boel extra geld. Nu is dat ook weer niet zo heel verwonderlijk, want vrijwel elke gemeente hield geld over. De sociale premies konden immers in de kast blijven. Heerenveen haalt het er direct met groot gejuich weer uit. Meer dan 4 miljoen. Op de hele begroting van Heerenveen een belachelijk klein bedrag, maar alleen vreugdes worden op sociale media gekwakt. Feest! We zetten dat geld niet op de bank, we maken het direct op.
Want er komen verkiezingen aan. Dus dat geld moet naar de inwoners van Heerenveen toe. Dan zou je denken: 50.000 inwoners, iedereen 80 euro. Maar dat is te simpel voor de politiek. Elke (college)partij wil zijn eigen speerpunten toch in de schijnwerpers hebben. Dus maakten ze een stamppot aan vreugdes. Sportverenigingen hoeven de helft minder aan huur te betalen; de onroerend zaak belasting wordt vier procent minder; er komt wat steun voor baantjeszoekers; en er zijn een paar fietspaadjes wat eerder klaar. O ja: de hondenbelasting wordt aangepast. Als je een hele hond hebt hoef je daar maar de helft van te betalen.
“Maar ik heb helemaal geen hond. Ik heb een hekel aan honden. Het is waardeloos dat de gemeente mensen helpt om een hond te houden. Die doet niks anders dan de boel hier onderschijten. En dat domme geblaf altijd….”. “ Ik heb al een baan. Dus geen tijd om te fietsen of te sporten. Ik heb geen zaak of ander onroerend goed, dus dat schiet ook geen sodemieter op. Ik eet geen gemeentelijke stamppot. Zit er echt niks lekkers voor mij in? Geld voor dorpen om eens te kijken of ze ook een toekomst hebben? Dus geld voor geouwehoer! Ik woon niet in een dorp. Ik woon in Heerenveen. Dat wil een vaarcentrum worden. En ik heb helemaal geen boot….. “
De volgende 4 miljoen zal worden besteed om eens te kijken hoe je een complete bevolking tegemoet kan komen.
Lokale democratie
Burgemeester Tjeerd van der Zwan komt op een zondagmorgen het Gemeenteplein voor Het Gerecht oplopen. Hij ziet een soort Epke Zonderland kopsprongen maken. Verder is er een lezende en lopende man, ook al uniek. Maar gelukkig er zijn ook drie meisjes. Van der Zwan loopt daar met uitgestoken hand op af. Ik ben Tjeerd. Kom maar bij mij.
Een beetje een vreemde foto. Maar het is dan ook een deelname aan een wedstrijd. De afdeling Democratic Challenge van de Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft die uitgeschreven. Het gaat erom dat je moet laten zien hoe de lokale democratie verbeterd kan worden. Daarom heet die groep dan ook in het Engels Democratic Challenge Dan weet je dat de afstand met de burger groot blijft, niemand begrijpt dat.
Van der Zwan wel. College en raad van Heerenveen ook wel. Die laten zomaar mensen naar het gemeentehuis fietsen en die mogen dan de wethouder vertellen wat-ie zou kunnen gaan doen. Leuk, voor een filmpje, maar het heeft wat minder rendement dan de activiteiten die burgemeester en wethouders ontplooien op twitter. Daar horen ze veel meer wat de mensen zouden willen. Een twitterende @VanEgters, zo heet Van der Zwan op twitter, zou een veel beter en aansprekender foto zijn. Want dát is de toekomst van een soepel lopende lokale democratie. Dán komt wat mensen denken ook aan op Crackstate. Lokale democratie is namelijk communicatie.
Op dat vreemde zondagmorgenbeeld was net geen plaats voor het beeld van Fedde Schurer. Hoofdredacteur van de Friese Koerier. Wist als geen ander de mensen aan zich te binden, ook door zijn wijze van schrijven. Die daarmee een massale Kneppelfreed wist te organiseren zonder dat hij Wilders speelde.
Er zijn mensen die dat beeld wel weg willen hebben van al die horeca-instellingen, die daar verrezen zijn. Maar het beeld moet natuurlijk niet ergens bij Crackstate komen. Daar ziet geen mens het. Nu loopt iedereen er langs. Sommigen slaan Fedde Schurer dan zelfs even op het schouder. En zeggen dan dat die burgemeester van hem nog heel wat zou kunnen leren over hoe je bij de mensen komt.
Sinnetafel
Sinnetafel. Het woord staat als “sinnetafel” in het persbericht van de gemeente Heerenveen. Terecht. Het woord sinnetafel bestaat namelijk niet. Het is ambtelijke taal van Crackstate. Ze willen praten met omwonenden, bedrijven, ontwikkelaars en deskundigen om grote parken zonnepanelen aan te leggen bij klaverblad Heerenveen. Die gesprekken noemen ze sinnetafel. Eigenlijk zonnetafel, maar aan de tafel wordt geouwehoerd, dus zo zonnig is het niet aan die tafel.
In elk geval minder zonnig dan de bestuurders van Heerenveen het zich voorstellen. Ik begrijp ze wel, dat is wat anders. In Heerenveen waait het nooit, dus in de windmolens doen ze niet mee. Nou ja, dan ben je het lachertje van de provincie natuurlijk. En je kunt ook al geen energie opwekken via zout en zoet water, de Waddenzee ligt wat ver weg van de Tjonger. En als daar in Den Haag intussen ondernemers heel luid om duurzaamheid roepen dan moet je als energievretende Thialf-gemeente ook wel wat doen. Dus je bedenkt een nieuw woord en bouwt sinnetafels bij het klaverblad. En je bespreekt aan de sinnetafel de opties daartoe.
Bewoners vinden sinnetafels beter dan de rotzooi die er nu ligt en je kunt er mooi over heen kijken. Bedrijven kan het ook geen moer schelen; ontwikkelaars doen alleen wat als er (genoeg) subsidie op blijft zitten en deskundigen hebben altijd twee en dus geen meningen. Maar de lui die aan het hoofd van de sinnetafel zitten hebben niet opgeschreven dat ze ook hogere bestuurders aan die tafel willen hebben.
Want die zouden, als ze goed functioneren, moeten zeggen dat onderzoeken inmiddels hebben uitgewezen dat de A7 straks één grote file is. En misschien dat ze ook nog weten dat hun voorgangers indertijd een supergevaarlijk klaverblad hebben gemaakt, dat bij een simpel voetbalwedstrijdje van de plaatselijke club al files geeft op de snelweg. En als Heerenveen daar nu dan zonnepanelen neerzet, dan moet de regering dat straks weer opruimen om een groter en beter geheel te maken.
Doe dan de sinnetafels maar bij Jubbega. De turf is daar op, maar ze kunnen het vast ook met zon. Lang zo veel werk niet.
Lytse bakjes
De PvdA fractie in de raad van de gemeente Heerenveen wil dat er onderzoek door de gemeente gedaan wordt naar de eventuele plaatsing van “tiny houses”. Ja, je raakt in de war met allemaal van die dingen die hier van naam veranderen. Van der Zwan zeult al met het bordje Heerengracht naar de Heerenwal enkel omdat daar wat jongens en meisjes komen spelen. En vervolgens wordt de hele gemeentenaam Damesveen, omdat er ook door vrouwen gevoetbald moet worden. Maar als Heerenveen niet eens een paar EK vrouwen voetbalwedstijden kon regelen, mag je jezelf nu niet ineens Damesveen noemen.
“Tiny houses” zijn bakjes. Als gevluchte Syriërs in tenten kunnen leven, dan kun je hier vast wel in bakjes wonen. Want zeiden die oude patroniserende PvdA-ers: jongeren hebben zoveel ruimte niet nodig als wij eertijds wel hadden. Alles is immers laadbaar, je hoeft helemaal niks meer te “hebben”. Geen schilderijen, geen oude spelletjes, geen bloemen, geen sier, geen platen, geen cd”s, geen dvd’s. Sterker, de PvdA verwijst de traditionele boekenkast zelfs naar de historie.
In de hoek staat een tv; je zit op een bank, daar eet je ook. Keukentje. Douche. Je kunt er je kont niet keren. Een bed. Dat is wat knoeien met de liefde, maar alla. Wij, de gewone lui die nog stemmen op raadsleden, hebben een wc waar we ruim kunnen zitten, te bekomen van de dagelijkse stress in het bedenken van allemaal toekomstbeelden. Maar in het bakje zit je met de knieën in je neusgaten. Jongeren houden daarvan. Zegt de PvdA.
We hebben jarenlang een ontwikkeling gehad om woningen steeds groter en dus leefbaarder te maken. Om de oude tijd van veel te kleine huisjes te vergeten. De PvdA was altijd de grote voorvechter van een goed huis voor iedereen. Maar eerst hebben ze de sociale woningbouw weggegooid en nu propageren ze dus hondenhokken. Immers: lekker veel huizen op weinig grond, dat levert veel geld op.
Ach, het mag. Maar noem het asjeblieft geen “tiny houses”. Het zijn bakjes. Die als ze lang leeg staan, en dat gaat gebeuren, ook zo weer weggegooid kunnen worden.
Zorg(elijk)
Net als gewone mensen moeten gemeenten ook een zorgverzekering afsluiten. Nee, niet voor een verkouden Van der Zwan, of een knieblessure van de zich bij het aaisykjen verstappende Siebenga. Overheden verzekeren zich eigenlijk nooit. Als er een ramp is, schijnt er ergens een hoop geld te zijn om die gemeente of provincie even door het ergste heen te helpen. Even, want daarna wordt je gewoon aan financieel toezicht onderworpen. Dat was Heerenveen jaren ook, maar daar hebben ze zich aan ontworsteld. Dus sluiten ze nu eindelijke aan bij alle andere Friese gemeenten. Een zorgverzekering voor mensen die een bijstandsuitkering krijgen of behoren tot de minima.
Prima natuurlijk, zo’n zorgverzekering. De hele wereld betaalt zich de blubber om de medici en medicijnverkopers een redelijke woning te verschaffen, dus als je de gewone mensen in de bevolking wat steunt is dat goed. Je moet dus de gemeente Heerenveen en die van Ameland, die ook aansloot, complimenteren.
Tsja. Als zorgelijke bijstandstrekker moest je een paar jaar niet in de gemeente Heerenveen wonen, maar nu kan dat weer. Alleen het kost de gemeente ineens een dik half miljoen. Twee ton daarvan gaat op aan de uitvoeringskosten. Want de geplaagde ambtenaren, die niet kunnen profiteren van de regeling, moeten het allemaal opnieuw uitvinden. Twee ton!! Fronsende wenkbrauwen in die o zo sociale gemeenteraad. De arme wethouders stonden met de armen hemelsbreed. “Wij kunnen er ook niets aan doen”. Sterker, ze zeiden ook dat ze helt zelf aan de hoge kant vonden.
De gemeente Heerenveen loopt nog maar net weer in de gewone pas. Er is weer wat geld. Ze kunnen leuke en vooral goede dingen doen, zoals een gemeente betaamd. Maar voor je het weet zit je dus ook weer opnieuw in de omklemming van het ambtenarenkorps. Die knijpen de politieke strotten weer langzaam dicht in een orgie van regels, tijdrekken en formalisme. Ruim 4000 gezinnen zouden in de gemeente recht hebben op de zorgverzekering. Slechts 40 procent daarvan meldt zich aan. Als iedereen zich zou melden is die half miljoen te weinig. Of zouden dan die ambtenaren weer inleveren?
Domela
“Uit de ontvangst, die mij in de Kamer te beurt viel, wordt het beweren bevestigd, dat er geen walgelijker parlement bestaat op de hele beschaafde wereld dan het Nederlandse”. Wilders zou het gisteren gezegd kunnen hebben. Het is echter een uitspraak van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Die leefde van 1846 tot 1919. Hij was in 1888 in de Tweede Kamer terecht gekomen dankzij het gewest Schoterland, een gemeente tussen Jubbega en St. Johannesga, waarin ook een deel van Heerenveen lag. Hier en in de omstreken van Nij Beets was Domela Nieuwenhuis een groot man. Ze noemden de oorspronkelijke dominee die later geheel opging in het socialisme: de Ferlosser. Hij liep dan langs alle turfwerken, en sprak de uitgebuite arbeiders toe. Ze moesten zich niet schikken in hun hopeloze situatie. Zijn eerste verhaal in de Kamer was dan ook: schaf de winkelnering af. Arbeiders moesten in die tijd in de dure winkel van de (turf)baas meteen hun loon weer besteden. Het voorstel werd door de rest van de Kamer in de prullenbak gesmeten. Net als alle andere voorstellen van Domela, die bedoeld waren om de arbeiders een beter en sociaal waardiger bestaan op te leveren. Maar de Kamer deed steeds niets, vandaar dat Domela Nieuwenhuis het een walgelijk instituut vond. Hij hield het in 1891 dan ook voor gezien. Zijn gevecht bleef wel bestaan. Alle arbeiders lazen Recht voor Allen, het orgaan van Domela. Toen hij in 1919 stierf waren er 12.000 sympathisanten die in de rouwstoet meeliepen.
Het museum van de Ferlosser is een onderdeel van het Museum Heerenveen. Terecht, hier had Ferdinand Domela Nieuwenhuis zijn meest enthousiaste aanhang. Domela wordt daar geëxposeerd samen met de andere zaken uit het verleden van Heerenveen die de moeite waard zijn. Maar nu zegt de gemeente in de cultuurnota dat ze opnieuw willen bekijken hoe dat moet met Museum Heerenveen en dat de elitaire kunst in Belvédêre de voorkeur verdient. Dat mag allemaal, daar wordt je vanzelf wel weer wel op afgerekend. Maar de woorden die Domela in1891 sprak, gelden ook voor een gemeentebestuur dat de arbeider opnieuw laat verliezen.
Toespraken
Burgemeester Tjeerd van der Zwan gaat in der periode die ligt tussen de deadline en het verschijnen van deze Groot Heerenveen een nieuwjaarsrede houden. Zonder twijfel gaat hij dan allemaal positieve dingen vertellen over hoe het gaat met de gemeente. Economisch en ook sportief steekt hij de vlag uit: dames en heren het gaat goed!!!. Hij spreekt ook zalvende woorden over de goede samenwerking met de nieuwe dorpen als Akkrum en Aldeboarn. En ze moeten daar gerust zijn op seismische proeven van Vermillion, die gaan er echt pas naar gas boren als er een nieuwe gemeenteraad is. Hij heeft wel wat angst over hoe de wereld en ook Nederland in elkaar zitten. En hij zeurt even over Weststellingwerf, dat nog niet echt hartelijk spreekt over herindeling. Van der Zwan hangt iemand een gouden plak om. Eigenlijk zou dat Tom Mulder moeten zijn, die in zijn eentje meer mensen naar Heerenveen haalt dan er ooit via Gouden Plak zullen komen.
Eigenlijk hoop ik ook dat Van der Zwan zijn verhaal van 7 december in de bieb heeft herhaald: hou op met dit doelloze gedoe in de gemeenteraad; de bevolking mag zelf een goede burgemeester zoeken (misschien ook wel wat voor Tom); en haal maar nieuwe raadsleden uit een potje loten. Eigenlijk zegt Van der Zwan dat politieke partijen hun tijd wel hebben gehad. Daar hoef je het niet mee eens te zijn, maar je kunt er best wat van vinden. De discussie daarover duurt ongeveer dertig jaar, maar misschien zal een of andere desastreuze uitkomst van verkiezingen dit proces nog kunnen versnellen. Maar ook dan is Van der Zwan al met pensioen.
Zijn stellingen zijn overigens wel wat sneu voor de FNP. Heb je net geroepen dat je van drie naar vijf zetels wil; dat je mee wil doen in het college; en dat je er dan ook voor zult zorgen dat de mensen niet meer in de rij hoeven te staan om parkeergeld op het Burgemeester Kuperus plein te betalen. En dan serveert de burgemeester je plotseling af, omdat hij ineens normale mensen in de gemeenteraad wil.
Herindelen
Bescheidenheid siert de mens zei oud burgmeester Peter de Jonge altijd. Burgemeesters mogen best zulke dingen zeggen, ze moeten het niet doen. Achter de deur alle bescheidenheid in de prullenbak. Die vond De Jonge niet. Zijn opvolger Van der Zwan kan dat wel. Maar hij kwam te laat. Bovendien had de provincie Heerenveen even op de rode financiële lijst gezet, dus hij had ook wel wat beters te doen. Trouwens het leed was al geschied. Net als Smallingerland, daar kwam Van Bekkum ook te laat binnen, zit Heerenveen niet in de herindelingsmolen. Daar zit natuurlijk ook wat eigenwijsheid in: we zijn groot genoeg, we kunnen ons zelf wel redden. Niet een millimeter buiten boord gekeken. Naar gemeenten die via meer grond en inwoners hoger op ladders klommen en daardoor meer geld te besteden kregen. Waarvan iedereen mee kon profiteren. Zie Leeuwarden. Zie ook wat Hayo Apotheker uithaalde met Súdwest-Fryslân. Het is nu de herindelingsvoorbeeldgemeente, al faalden ze toch ook door Gaasterland te verliezen.
Dat zit nu bij Joure. Lemmer zit ook bij Joure. En wat is Joure nou helemaal, toch niet meer dan in subtopper. Maar die oude Kuipers heeft om zich heen geblaft en nu zitten ze in het mandje. Van die hele transparante gemeente Heerenveen horen we niets. Ja, er wordt wat gemompeld over samen met de Stellingwerven. En Opsterland, maar je kunt toch Smallingerland niet in de hoek laten zitten. Willen die Stellingwerven eigenlijk wel wat. En Opsterland wil nooit wat. Zo’n fusie duurt nog jaren en jaren, als je naar het gepriegel elders in de provincie kijkt.
Er is nog één kans. De provincie heeft gefaald. Nooit wat gedaan. Laat de boel de boel. De gedeputeerde die het moest zit nu op Vlieland, en zegt we kunnen wel blijven bestaan. Maar de waarnemend commissaris Leemhuis liet zich laatst ontvallen haast te willen maken met een aantal noodzakelijke herindelingszaken. Herindelen is een burgmeesters-spelletje. Dus Van der Zwan, jasje aan, kettinkje om en gauw even naar Leemhuis. Regel wat. En vertel het ons zodat wij ook eindelijke mee kunnen doen met de vooruitgang van Heerenveen.
Sportstad
Heerenveen is een sportdorp. Maar noemt zich Sportstad. Dat mag. Ze voelden zich toen ze in de 16de eeuw ontstonden al zo ver verheven boven iedereen, dat ze niet eens stadsrechten aanvroegen. Als onbelangrijke plaatsjes als Stavoren die al in 1058 kregen, dan waren het onbelangrijke papieren. Tegenwoordig geven de inwoners van Heerenveen toe dat een Twaalfstedentocht ook wel mooi was geweest. Al hadden de schaatsers wel een klere-eind om moeten rijden. Nou ja, dan maar Sportstad.
Sportstad Heerenveen is een ingewikkeld bedrijf. Ontstaan uit de samenwerking van de gemeente Heerenveen, de SC Heerenveen en de zorgverzekeraar de Friesland. Diverse sportbonden spelen inmiddels ook mee. En er komt geld van rijk en NOC*NSF binnen in de begeleidingssector Topsport Noord. Voorzitter Fedde Pronk was ooit bankhouder, die zal al die financiële stromen wel uit elkaar houden.
Maar het zit niet meer helemaal goed. De SC Heerenveen huurt het Abe Lenstra stadion van Sportstad, waar ze zelf mede-eigenaar van zijn. Dat kost miljoenen. Als SC Heerenveen de stekker er uittrekt dondert het hele zaakje in elkaar. De huidige leiding van SC Heerenveen wil wel een wat andere (goedkopere) regeling, maar als het geld van de SC niet binnenkomt is er een probleem voor het overige (goede) werk van Sportstad.
Daar komt bij dat Thialf nu bijna klaar is. Thialf is van de provincie. Een provincie is niet geschikt voor het runnen van een ijsstadion. Bij Thialf komt ook een nieuwe leiding. Die door de oude is opgezadeld met heel veel ruimte en werk met investering van Topsport Noord. Innovatief wordt Thialf sportief en technisch een geweldig geheel.
Het is nu het goede moment om eens te kijken hoe je alles voor een lange termijn goed in elkaar zou kunnen schuiven. Sportstad Heerenveen als beheerder van het Abe Lenstra, Thialf, de skeelerbaan, en het multifunctioneel sportcentrum. Voor optimale samenwerking. Zoals ooit de doelstelling was. De gemeente is de enige die geen geld of zaken inlevert. Die moet dus het plan maken. Nu. Daar hebben alle inwoners van Heerenveen en ver daar om heen, misschien wel heel Fryslân, heel veel belang bij.
Feanetië
Mocht je deze zomer door Fryslân hebben gevaren, dan weet je dat de randstedelijke sloepjescultuur ook bezit heeft genomen van de Friese wateren. Ging je vroeger nog even zeilend een stukje om met de zes-meter, later de polyester valk, nu stappen we met een koelboxje in een sloep. Wuivend naar riet en eenzame fietsers.
Bij varen in Fryslân denk je aan vele plaatsen in het waterland, maar nooit aan Heerenveen. Heerenveen heeft niets met water. Je vaart er hooguit langs. Ja, de boeren hadden vroeger een schouwtjes of een praam voor het werk. Maar als de beroepsschippers zand moeten brengen naar Wind in Heerenveen, dan kijk je met ontzetting naar het te varen traject. Bij Terherne van het PMkanaal af, door de Nieuwe Zandsloot, via het Kruiswater door de Meinesloot richting Akkrum, halfweg afslaan en door het Deel naar het Heerenveense kanaal. Als je er vaart voelt het als een omweg. Zelfs in zo’n sloepje zit je te lang, enkel starend naar eindeloze bossen riet en vele bunders gras. Het zal zeer doen, maar het is niet het mooiste deel van Fryslân.
En dan is er ineens een breed grijnzende burgemeester, die het bordje Heerenwal vervangt door Heerengracht. Als een jongen van 16 het zou doen, werd hij opgepakt voor vernieling. Maar nu? Plotseling rukten tientallen sloepjes naar het centrum van Heerenveen om zwaar van volk te luisteren naar muziek. Immers: wat in de Randstad leuk is, willen we hier ook.
Maar nu zijn er ook mensen die willen dat het hele centrum van Heerenveen bereikbaar moet worden voor boten. En dat je er ook uit zo’n boot moeten kunnen stappen. Die hebben het over Feanetië. Dromers. Wil je dat doordrukken dan moeten de Heerenveense ondernemers meer geld op het kleed leggen dan de Leeuwarder ondernemers deden voor culturele hoofdstad. En die doen een miljoen. Dan grijnst die burgemeester niet meer zo breed. Want dan heeft-ie voor veel geld wel een mooi vaarcentrum. Maar er komt niemand, want het gouden plak ligt nu eenmaal niet aan een normale Friese vaarroute.
Hurdsylskûtsjesilen
Er is een geweldige ruzie aan het ontstaan tussen de gemeenten Súdwest-Fryslân, zeg maar GrootSneek en de gemeente Heerenveen, die intussen ook Groot zijn geworden. Daarom deze keer in beide kranten dezelfde column. De oorsprong van de ruzie is 9 augustus 2017. Volgend jaar. Het is de dag van de hurdsyldei op Sneek, de traditionele woensdag van de beroemde Sneekweek. Merkwaardig overigens dat die Snekers die toch amper Fries kunnen spreken, het altijd over hurdsyldei hebben en niet over een hardzeildag. De andere kant, Heerenveen, heeft geen enkele belangstelling voor hurdsyldei. Die organiseren echter jaarlijks een skûtsjewedstrijd in Terherne. Daar zijn ze indertijd mee begonnen, want in Heerenveen is geen fatsoenlijk wedstrijdwater voor skûtsjes. Die skûtsjewedstrijd is volgend jaar 9 augustus. Exact dezelfde dag.
Dat gebeurt soms. De laatste keer was in 1987. Toen week de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen ruimhartig uit, veranderde wat aan het programma en deed pas de week daarna vlak voor Sneek Terherne aan. Toen regende het de hele middag en vandaar dat de SKS heeft gezegd niet opnieuw te willen veranderen. Te meer nog omdat ze kortgeleden in eigen gelederen afspraken het programma tien jaar niet te veranderen, ze houden van traditie.
Maar het Sneekweekcomité slaat ook keihard op de trommel. Ze wijken niet. Uiteindelijk willen ze wel op hurdsyldei ook een wedstrijdje voor skûtsjes instellen, net als in 1965, maar dan moeten die ook maar de Sneekweekroute zeilen. Douwe Visser en Alco Reijenga op de Goïngarijpster Poelen.
Keihard staan de twee verenigingen tegen over elkaar. Dat doen de media ons althans geloven. Het zal wel wat meevallen, al valt te verwachten dat ze beide op hun stuk blijven staan. En dan moet de overheid ingrijpen. Dat is niet de gemeente Súdwest-Fryslân. Dat is niet de gemeente Heereveen. Nee, dat is de gemeente Fryske Marren. Die is namelijk in het bezit van het grootste deel van het Sneekermeer, zeker het deel waarop de skûtsjes zeilen aan de kant van Terherne. En die moet een oplossing bedenken. Ze moeten iemand gelijk geven; samen kan niet. Ik ben wel heel erg nieuwsgierig welke kant Fryske Marren uiteindelijk kiest.
Toezicht
De provincie Fryslân heeft er voor gezorgd dat de financiën van de gemeente Heerenveen weer op orde zijn. Nee, de provincie heeft de gemeente Heerenveren geen geld gegeven. De provincie heeft er enkel op toegezien dat de financiële situatie van de gemeente Heerenveen op orde kwam. Die financiële situatie was niet op orde. In 2013 kwam de gemeente Heerenveen met een negatieve begroting. Wij mensen, kopen ook wel eens teveel. Heerenveen had teveel grond aangekocht en dat konden ze niet kwijt. Wie wil er nou grond ten noorden van de A7. Er was immers genoeg grond op de mooie zichtlocatie aan de zuidkant. Daar lag al een groot industrieterrein. Het IBF. Het Internationaal Bedrijventerrein Friesland. Dat was niet van Heerenveen, het was van Friesland. Dat stond immers in de naam. Als daar een MKB bedrijfje naar toe wilde, dan moest Heerenveen arrogant zeggen: nee, hier komen enkel multi-grote bedrijven. Die had Fryslân nooit. Het bleek ook dat Fryslân die nimmer zal krijgen en eigenlijk nu ook niet meer wil hebben. Wat van de computerjongens hebben een paar jaar wat gehad, maar daarna moest de provincie schoorvoetend de MKB bedrijven toegang geven. Heerenveen had intussen voor die MKB de noordelijke grond aangekocht. Waardeloos gemaakt door het provinciale beleid. Plus de crisis. Alles verminderde in waarde. Daarom moest Heerenveen een negatieve begroting maken.
Toen greep de provincie in. Streng toezicht. Begin juni kwam evenwel de brede glimlach van gedeputeerde Sander de Rouwe naast die van wethouder Zoetendal. Het toezicht was voorbij. Gelukt. De provincie heeft er op toegezien dat de financiële situatie van Heerenveen op orde kwam.
Van achter de schermen heb ik begrepen dat Heerenveen niet eenmaal wél geld wilde uitgeven, wat dan weer niet mocht van de provincie. Dat toezicht stelde geen sodemieter voor. Heerenveen heeft door een zuinig beleid zijn eigen financiën op orde gebracht. En is daar nog niet helemaal klaar mee. De glimlach van Sander de Rouwe verstarde dan ook enigszins toen Jelle Zoetendal zei, dat Heerenveen in de komende tijd nog enorm moet bezuinigen. Want daarmee was Sanders electorale spelletje naar de bliksem.
Manifesteren
Juni is een rotmaand voor columnisten. Er gebeurt nooit wat. Ja, er zijn allemaal evenementen. Maar daar kun je niets anders mee doen dan te constateren dat juist Heerenveen een leeuwenaandeel heeft aan evenementen die ook nog iets opleveren voor goede doelen. Zo kon je struikelen over een duckrace. Ik dacht tot mijn ontzetting dat ze die eendjes allemaal bij de moeder Duck weg hadden gehaald, maar begreep een dag later dat er ook badeendjes bestaan. Pas maar op dat niet iemand daar een elektrische fietsmotor in zo’n duckje monteert.
De politiek in Heerenveen is ook niet leuk. En dan niet leuk, omdat alles zo leuk is. Je kunt natuurlijk zeuren dat dat gemeente de verkeerde kant uitrekent als ze het hebben over de bedragen die het ”zou kosten” om een gratis parkeerbeleid in te stellen. Nee, dat zijn geen kosten jongens, dat zijn minder inkomsten. Dat is heel wat anders. Maar onmiddellijk heb je weer begrip, want die ellendig financiële toestand van Heerenveen werkt nog altijd na.
En verder, als je de tweets van de burgemeester en wethouders leest dan hebben ze alleen maar te doen met fleurige zaken. Enkel Siebenga zit natuurlijk in de maag met het standpunt van zijn eigen partijgenoten over het azc, maar dat schijnt zodanig hoge politiek te zijn, dat niemand daar erg of belang in heeft.
Toch zou ik het college vragen na de vakanties om eens bij zichzelf te rade te gaan over de positie van Heerenveen. Neem nu eens een hard standpunt in over de herindeling in Fryslân. We willen zo graag weten wat jullie nu echt willen. We kunnen ons niet voorstellen dat burgemeester en wethouders maar een beetje niets doen en maar eens kijken wat anderen voor je overlaten. Ook de inwoners van de gemeente hebben recht op een sterke gemeente. En een gemeente is sterk door het aantal inwoners als je hebt. En dan zijn er ook meer inkomsten. Kijk maar naar Leeuwarden. Dat begint te sidderen van ambitie. Blijf maar in de schaduw met de rest, maar maak dit nu eens transparant.
AZC
Als columnist wordt je ingehuurd om op sarcastisch-kritische wijze de wereld uit elkaar te rafelen. Meestal is dat geen enkel probleem. Waarmee overigens al weer op sarcastische wijze is aangegeven dat de wereld volstrekt niet deugt. Het bestuur van de gemeente Heerenveen deugt wel in het goed informeren van de mienskip als het gaat over de stichting van een azc voor vluchtelingen. Precair onderwerp in Nederland, niemand zegt wat-ie denkt. Heerenveen wel. De Nieuwsbrief van de gemeente was een juweeltje van eenvoud en directheid. En dat is uniek.
Blijkbaar hebben die gemeentebestuurders van Heerenveen een mazzeltje. Ze hebben iemand rond lopen die een ambtelijk verhaal kan vertellen zonder te vervallen in ambtelijke taal. Dat is zo moeilijk. Zelf meegemaakt. Je zeurt altijd over het gebruik van moeilijke woorden en onbegrijpelijke stukken die van de overheid komen en plotseling moet je thuis een brief van de gemeente beantwoorden en verval je onmiddellijk in hetzelfde ambtelijke geleuter.
En we zijn er nog niet met de prijzende woorden. Want je kunt ook in eenvoudige taal helemaal niks zeggen. Maar de gemeente Heerenveen laat in de informatie echt vanaf het begin zien dat ze het samen met de mienskip willen doen. De mienskip in Heerenveen verstopt zich dankzij de goede wijze van informeren niet in wantrouwen. Er klopten al vijftig mensen op de deur van de klankbordgroep. De ideeën voor de inburgering stroomden al binnen. En als strakjes op 29 maart er een informatiedag is kan niemand zeggen dat hij of zij niet op de hoogte was. Sterker, de gemeente geeft al aan vrij snel na die 29 ste de laatste puntjes op de i te zetten. Het streven is met de Kerst het azc te openen voor 600 mensen.
Prima. Maar handen over elkaar en tevreden snorrend de nieuwsbrief lezen, neen. Heerenveen heeft ook veel dorpen in de omgeving. Dorpen die ook wat willen doen. Die al hebben aangegeven dat ze gemakkelijk een, twee of drie huizen beschikbaar kunnen hebben. Al zou het alleen maar zijn omdat het niet voor alle vluchtelingen goed is naast een grote patatzaak te wonen.
Kriebeltje, krabbeltje
De technici die moesten tekenen dat auto’s op rijksweg A32 ook in Heerenveen terecht zouden moeten kunnen komen, hadden een feestje op vrijdagnamiddag. Ach, dat moeten we nog even tekenen. Ze keken even naar buiten en niet verder dan twee dagen vooruit. Kriebeltje. Krabbeltje. Hupstee, daar stond het al. Biertje al koud? Hun bazen, de beoordelaars, wilden hun Kerstbonus ook op Goede Vrijdag hebben. Of zoiets. Dus die keken niet naar zo’n kriebelkrabbeltje. En politici kijken nooit verder dan vier jaar, maar dat hebben ze in dit geval niet eens gedaan.
Het gevolg: auto’s in de file op de A32. In de rij om Heerenveen binnen te rijden. Dat staan ze niet nu, dat staan ze al jaren. Riskant. Die ogen sluitende feestvierende technici hebben niet begrepen dat je daar nu juist Heerenveen in moet. Station, Abe Lenstrastadion, McDonalds, ziekenhuis, kantoren, winkels, straks het AZC. Of naar de andere kant, IBF en de Knipe. We begrijpen nu pas waarom het nieuwe Thialf niet naast de Rabobank kwam, dan hadden de auto’s tot Grou in de file op de A32 gestaan.
We moeten maar de overtuiging hebben dat de gemeente Heerenveen in de afgelopen jaren zich het snot uit de ogen heeft gelopen om al die rijksjongens en -meisjes te overtuigen dat het zo niet kan. De feestvierders hadden een kater. De bonusjongens spelen enkel in Limburg. En de politici zeggen dat als Heerenveen nou echt wil dat er auto´s binnen komen, dat Heerenveen dan zelf maar wat moet doen regelen.
Wethouder Siebenga van Heerenveen heeft 1 april gefluisterd dat er wat gaat gebeuren. Misschien is het wel waar. Op gemeentegrond. Met gemeentegeld dus. Als de gemeente tenminste los kan komen van de provinciale financiële dictaten. Want daarom heeft het vanzelf zo lang geduurd. De eerste berichten gingen over voorzieningen aan de verkeerde kant van de weg. Siebenga is realist, die heeft de andere kant ook wel meegenomen. Maar ik ben bang dat de datum dat die operatie afgelopen zal zijn en die ook doorsijpelde in de eerste berichten, wél waar is. 2021. Tsja, dan is Siebenga geen wethouder meer.
Jubbega.
Communicatieadviseur Gerard Popkema schreef een boek. Zijn ouders kwamen van Jubbega. Dus gaat het boek ook over Jubbega, want dat raak je nooit meer kwijt. Dat merk je ook, als je dat boek leest. Jubbegasters hadden voorheen eigenlijk een hekel aan anderen. Ze leefden in hun eigen mienskip. Lieten daar anderen niet gemakkelijk toe. Traden er ook niet buiten. De oorsprong is een nog ouder verhaal. Over toen Jubbega een arm, een heel arm turfstekersdorp was. Zo arm, dat de inwoners in holen moesten wonen. Dat heeft eigenlijk nog geduurd tot de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Ooit maakte ik een televisiedocumentaire over de oude maar succesvolle voetbalploeg van Jubbega uit de 60-er jaren. En vroeg aan Jan de Vries: “maar jullie deden niks anders als kinderen dan alleen voetballen. Op sokken en met een opgelapte bal”. Hij keek me aan en vroeg: “wat moesten we anders doen. We hadden niks. We hadden niet eens een fiets”. En het andere verhaal is dat elke keer als er rechtszitting was in Heerenveen dat er dan minimaal één Jubbegaster op de rol stond. In het voetbal en in de maatschappij maakten Jubbegasters hun eigen regels.
Een paar weken na het verschijnen van het boek zei de gemeente dat WMO-ers in het vervolg hun eigen taxibedrijf weer mogen uitzoeken. Vorig jaar had de gemeente dat gegund aan een taxibedrijf uit Lemmer. Maar toen gingen de Jubbegasters niet meer op reis. Want dat deden ze alleen met hun eigen taxi. Die van de jongens van Koopmans. Het is zo’n typisch geval van als je ergens goed aan gewend bent en als het eigen volk is, dat je niet kunt en wilt veranderden. Daarom dat de gemeente Heerenveen besloot om die situatie weer mogelijk te maken. Had misschien wel genoeg van al die klaagzangen die ze kregen over de Lemster ondernemer. En eindelijk gaat het leven even niet over geld. Het gaat om gevoel.
Koopmans zegt blij te zijn dat “jobbegea de bek iepenskuord hat”. Maar misschien moet hij vooral blij zijn dat de raad dat boek van Popkema gelezen heeft.
Eelkesweblok 